Joomla! narodził się latem 2005 roku. Ale jego historia jest dłuższa. Zanim narodził się Joomla!, było Mambo ? projekt udostępniony w 2002 roku na SourceForge, na warunkach licencji GNU GPL przez australijską firmę Miro [www.miro.com.au].

Twórcy i współtwórcy

W 2002 roku decyzją Roba Castleya raczkujący Mambo został udostępniony społeczności Open Source. Efekt przerósł wszelkie nadzieje i oczekiwania. Już w  kilka tygodni program zmienił swoje oblicze, wzbogacony przede wszystkim o funkcje, jakich oczekiwali klienci.

Wkrótce wokół projektu skupiła się ogromna rzesza pasjonatów z całego świata. Wszyscy, każdy na swój sposób, włączali się w prace nad rozwojem programu.

Niepodważalny jest wkład w rozwój Mambo takich projektantów z centrum rozwoju, jak: Robert Castley, Ron Bakker, Michelle Bisson, Levis Bisson, Tim Broeker, Andrew Eddie, Rey Gigataras, Alex Kempkens, Peter Koch, James Logan, Andy Miller, Mitch Pirtle, Steen Rabol, Emir Sakic, Jean Marie Simonet, Andy Stewart, Phil Taylor, Brian Teeman.

Ale w równej mierze do rozwoju projektu przyczynili się rozsiani po całym świecie twórcy rozszerzeń ? komponentów, modułów, szablonów oraz społeczność użytkowników, odkrywających błędy i usterki, zgłaszających swe oczekiwania, sugestie i udoskonalenia.

Bez nich wszystkich projekt nie zostałby gwiazdą wolnego oprogramowania.

Gwiazda Open Source

W ciągu dwu lat ze stosunkowo prymitywnego rozwiązania Mambo stał się jednym z najlepszych projektów wolnego oprogramowania, gwiazdą wśród innych programów, zyskując najwyższe uznanie, wyrażające się w przyznanych nagrodach:

• Best Linux or Open Source Software w 2004 roku przez LinuxUser & Developer,
• Best Open Source Solution w 2005 roku przez LinuxWorld,
• Best of Show - Total Industry Solution w 2005 roku przez LinuxWorld,
• Best Free Software Project of the Year w 2005 roku przez Linux Format.

Konflikt między Miro i projektantami

Wiosną 2005 roku Miro Ltd. zapowiedziało działania mające zapewnić projektowi dalszy rozwój na zasadach biznesowych. Gwarancją miała być fundacja, której Miro planowało przekazać swoje prawa własności do projektu i jego nazwy. Zamysł wzbudził wewnętrzny spór, ale nic nie zapowiadało wakacyjnych wydarzeń 2005 roku.10 sierpnia ogłoszono utworzenie The Mambo Foundation z szefami Miro w zarządzie, ale bez przedstawiciela zespołu projektantów. Nie stało miejsca dla żadnego twórcy, nawet dla lidera zespołu. Zarówno tę decyzję, jak i  ogłoszone wraz z nią zamiary, programiści odczytali jako niepozostawiający wątpliwości zamach na wolność programu i swobodę jego rozwijania.Mimo tego próbowano jednak dojść do porozumienia. Kompromis nie został jednak zawarty.

Dramatyczna decyzja

Wobec nieudanych prób porozumienia z Miro zespół deweloperów zdecydował się na rozwiązanie ryzykowne. Pozostawił projekt swojemu losowi, a na podstawie samego kodu zainicjował nowy. Wszystko zależało od użytkowników, sympatyków i tłumaczy. Projekt błyskawicznie uzyskał poparcie całej bez mała społeczności.

17 sierpnia na nowej witrynie ? OpenSourceMatters ? liderzy projektu z A. Eddie na czele wydali historyczne oświadczenie. Poinformowali w nim, że praca nad projektem będzie kontynuowana oraz że z pomocą Software Freedom Law Center (Centrum ds. Wolności Oprogramowania) zapewniony zostanie projektowi swobodny, oparty na zasadach Open Source, rozwój.

Nie znamy i zapewne nie poznamy nigdy wszystkich okoliczności tej dramatycznej decyzji. Faktem jest, że spotkała się ona z powszechnym poparciem projektantów i społeczności użytkowników z całego świata. Swoje zaangażowanie wyrazili tysiącami maili oraz wypowiedziami na założonym błyskawicznie forum dyskusyjnym OpenSourceMatters.

W ciągu niespełna trzech tygodni większość projektantów związanych dotychczas z Mambo skupiła się wokół zespołu liderów i wokół nowego projektu.

Narodziny Joomla!

1 września 2005 roku ogłoszono narodziny Joomla! Lider projektu Andrew Eddie zapowiedział pierwsze wydanie Joomla! 1.0.0 w nowym kształcie i pod nową marką: ? To nadchodzące wydanie będzie dniem radości dla każdego ? mówił podczas uroczystości. ? Oznaczać będzie kontynuację jednego z najlepszych systemów Open Source bez komercyjnych obciążeń czy interwencji.

Tuż po ustaleniu nazwy nowego projektu przekazano ją pocztą elektroniczną wszystkim wydawcom witryn, którzy zdecydowali się odejść z Mambo i wspierać nowy projekt. W efekcie niemal równocześnie z udostępnioną podczas otwarcia oficjalną stroną projektu ? www.joomla.org ? w Internecie pojawiły się dziesiątki przemianowanych lub nowych serwisów narodowych.

7 września ogłoszono, a o północy z 19 na 20 września zakończono konkurs na logo nowego projektu. Wyboru w powszechnym głosowaniu dokonała społeczność użytkowników. Uznanie zyskał projekt Alana Urquharta.

16 września światło dzienne ujrzało pierwsze wydanie Joomla! Oznaczono je numerem 1.0.0. Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią było to poprawione wydanie Mambo 4.5.2 z przepracowanym kodem i łatkami bezpieczeństwa.

Już w niespełna w miesiąc od pierwszego wydania, w październiku, podczas podczas Linux & Open Source Awards w Londynie Joomla! wygrał w kategorii: Best Linux/Open Source Project (?Najlepszy projekt Linux/Open Source?).

Dokładniejszą historię wydarzeń można poznać w artykule Joomla is the New Mambo na witrynie Devshed.com.

Własne drogi

Wobec utraty prawie całej społeczności twórców i użytkowników Mambo Foundation przeprowadziło w obronie swej marki intensywną kampanię promocyjną. Odnowiono w krótkim czasie oficjalne serwisy Mambo. Poprawiono funkcjonalność składnicy projektów ? MamboXChange. Nie zmieniono również warunków licencjonowania Mambo. Joomla! obronił wolność Mambo.

Ale działania te niewiele były już w stanie zmienić. Mambo utraciło największą siłę rozwoju ? społeczność projektantów, tłumaczy i dystrybutorów, jak również użytkowników, którzy aktualizowali swoje witryny kolejnymi, coraz doskonalszymi wydaniami Joomla!

W ciągu pierwszego roku opublikowano ich 11. W grudniu 2006 roku ukazała się zapowiadana jako ostatnia z tej linii rozwojowej, stabilna wersja 1.0.12. Nieco wcześniej, w połowie listopada ukazała się wersja alfa kolejnej linii rozwojowej ? Joomla! 1.5, unowocześniona, przebudowana na tyle, że można mówić o całkowicie nowym rozwiązaniu.

Żywotności i dynamiki rozwoju Joomla! dowodzi jeszcze i drugi znamienny fakt ? w drugim roku istnienia użytkownicy Joomla! mogą korzystać z blisko 2000 rozszerzeń udostępnionych przez programistów z całego świata oraz licznych zmodyfikowanych dystrybucji ? Joomla Accessible (a8eJoomla), Joomla International Edition czy J!Ext.

Podobieństwa i różnice

Mamy zatem dwa odrębne projekty wyrosłe ze wspólnego korzenia: Mambo i Joomla!. Oba wydawane na warunkach Powszechnej Licencji Publicznej. Oparte są na tych samych założeniach. Oba z otwartym, jawnym kodem.

Są to już jednak dwa różne, odrębne programy, rozwijane niezależnie od siebie. Każdy ma swoje centrum rozwoju, swoje cele, swoje plany.

Trudno przewidywać, jak dalece rozejdą się drogi obu projektów, jak duże będą między nimi różnice, w jakim tempie będą rozwijane.

Po pierwszym roku różnice były niewielkie, ale na tyle znaczące, że niektóre komponenty i moduły działają tylko w jednym z tych programów. Z czasem różnice będą stały się coraz większe.

Widać to w pełni po wydaniu w lipcu 2007 roku Joomla! 1.5 w wersji Relase Candidate.

W dużej mierze są natomiast zgodne ze sobą Joomla! w wersji 1.0.x a i Mambo w wersji 4.5.x. To naturalne, opierają się na tym samym kodzie i taka sama jest struktura bazy danych. Możliwe jest więc niekłopotliwe przejście zarówno z Mambo 4.5.2.x do Joomla 1.0.x, jak i z Joomla 1.0.x do Mambo.